Göz Kuruluğu Neden Oluşur?

Göz kuruluğu, tıp dilinde “kuru göz sendromu” veya oküler yüzey hastalığı olarak adlandırılır ve göz yüzeyini nemli tutan doğal gözyaşının yeterli miktarda üretilmemesi ya da kalitesinin bozulması sonucu ortaya çıkar. Gözlerde batma, yanma, kızarıklık ve bulanık görme gibi şikâyetlere yol açar. Peki, bu yaygın rahatsızlık neden olur?

Göz Kuruluğunun Temel Nedenleri

1. Gözyaşı Üretim Azlığı

Gözyaşı bezlerinin yeterince sıvı üretmemesi, göz yüzeyinde kurumaya neden olur. Bu durumun başlıca nedenleri şunlardır:

• İleri yaş: 50 yaş üzeri bireylerde doğal olarak gözyaşı üretimi azalır.
• Hormonal değişiklikler: Özellikle menopoz sonrası kadınlarda sık görülür.
• Romatizmal hastalıklar: Sjögren sendromu gibi bağışıklık sistemi hastalıkları gözyaşı üretimini azaltır.
• İlaç kullanımı: Antihistaminikler, antidepresanlar, beta blokerler ve idrar söktürücüler gözyaşını azaltabilir.

2. Gözyaşı Buharlaşma Artışı

Gözyaşının normalden daha hızlı buharlaşması da kuruluğa yol açar. Nedenleri:

• Dijital ekranlara uzun süre bakmak: Bilgisayar ve telefon kullanımı sırasında göz kırpma sıklığı azalır.
• Kapalı ortamlarda klima veya ısıtıcı kullanımı: Ortamın nem oranı düşer ve göz daha çabuk kurur.
• Rüzgarlı veya tozlu ortamda bulunmak: Gözyaşı tabakası daha kolay buharlaşır.
• Kontakt lens kullanımı: Uzun süreli kullanım göz yüzeyinde kuruluk yaratabilir.

3. Gözyaşı Kalitesinin Bozulması

Gözyaşı üç tabakadan oluşur: lipid (yağ), sulu ve mukus. Özellikle meibomian bezlerinin düzgün çalışmaması yağ tabakasını zayıflatır, bu da buharlaşmayı artırır.

Risk Faktörleri

• 50 yaş üstü olmak
• Kadın cinsiyet (özellikle menopoz sonrası)
• Kontakt lens kullanıcıları
• Uzun süreli bilgisayar kullanımı
• Otoimmün hastalıklar
• Sigara kullanımı
• Estetik göz kapağı ameliyatları

Göz Kuruluğu Belirtileri

• Gözde yanma, batma hissi
• Işığa hassasiyet
• Bulanık görme
• Gözlerde yabancı cisim hissi
• Göz yorgunluğu
• Göz çevresinde kızarıklık
• Yoğun yaşarma (paradoksal tepki olarak)

Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?

Eğer yukarıdaki belirtiler sürekli hale geliyorsa ve yaşam kalitenizi etkiliyorsa bir göz doktoruna başvurmanız gerekir. Göz kuruluğu zamanla korneaya zarar vererek kalıcı görme bozukluklarına yol açabilir.

Sonuç

Göz kuruluğu, hem yaşam kalitesini hem de göz sağlığını olumsuz etkileyen yaygın ama genellikle tedavi edilebilir bir sorundur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile semptomlar kontrol altına alınabilir. Göz damlaları, yaşam tarzı değişiklikleri ve gerektiğinde medikal tedavi ile etkili sonuçlar alınabilir.